K47 Du Lich

Đi trên huyền thoại

Chúng tôi đã vượt gần 100 km từ thị xã Đồng Hới (Quảng Bình) đến thăm quần thể núi đá vôi Kẻ Bàng và thăm động Phong Nha. Từ bến đò trên dòng sông Son, một trong những chi nhánh của con sông Nhật Lệ, chúng tôi xuôi canô trên con sông trong vắt và phẳng lặng như chiếc gương soi khổng lồ. Soi bóng xuống dòng sông phẳng lặng như mặt hồ thu ấy là những ngọn núi, cùng những dải mây trắng như bông bồng bềnh lướt qua. Một ý nghĩ chợt đến trong tôi: “Mọi người như đang đi về nơi có chuyện tình của Từ Thức huyền thoại xa xăm, chốn duyên tiên thuở xưa gặp gỡ người trần thế”.

Chiếc xuồng máy nhỏ bé như chiếc lá vàng lửng lờ trôi theo dòng nước. Nhìn sâu trong làn nước trong xanh ấy là từng đám rong đuôi ngựa “bơi” ngược dòng. Lác đác trên sông, một vài ngư dân cất vó bắt cá, vớt rong, một trong những thu nhập hàng ngày của người dân đang sống xung quanh động Phong Nha. Chúng tôi đi dọc theo bờ sông Son, là bến phà Nguyễn Văn Trỗi (cách cửa động Phong Nha 800m), một điểm rất ác liệt trong chiến tranh. Phong Nha còn mang trên mình tuyến đường Trường Sơn huyền thoại khoảng 3km đường.Trải qua bao cuộc chiến tranh, Ðộng Phong Nha vẫn còn đó, nguyên sơ như hàng triệu năm về trước.

Càng tiến gần hang động, phong cảnh sơn thủy hữu tình, thiên nhiên hùng vĩ với vô vàn hình ảnh kỳ thú hiện ra như khêu gợi trí tưởng tượng của con người. Người ta đã khéo đặt tên cho cảnh đẹp nơi đây là Ðộng Phong Nha (Ðộng Răng Gió). Tương truyền hơn một trăm năm về trước, ông vua trẻ Hàm Nghi đã ẩn mình ở đây cùng một số cận thần và ra lời kêu gọi Cần Vương.

Người dân địa phương gọi động Phong Nha là động “ướt”, động Tiên Sa là động “khô” vì Phong Nha có con sông ngầm này. Con sông ngầm của động Phong Nha kéo dài 44 km xuyên sang tận nước Lào láng giềng anh em. Thuỷ đặc sản có mặt trong lòng sông ngầm chính là loại cá chình nặng đến 10 kg. Người dân nơi đây thỉnh thoảng câu được đem bán ở chợ. Hàng ngày, mức nước sông dao động lên xuống chừng 5 cm, nhưng khi mùa mưa đến (tháng 10 và tháng 11), nước sông dâng cao từ 10 cm trở lên đỏ ngầu phù sa, có khi bịt kín cửa hang, thuyền nhỏ không thể đi vào hang được.

Chúng tôi đã đi vào hang “Hội trường” còn gọi là hang nước của động Phong Nha. Càng vào sâu ánh sáng ngoài cửa hang rọi vào nhạt dần rồi mất hẳn. Xuôi theo con sông Son trong ánh đèn huỳnh quang mờ ảo, chúng tôi không nhìn rõ mặt nhau, vì mặc dù đang là ban ngày nhưng chẳng khác gì ban đêm do hang động không một chút ánh sáng thiên nhiên, nhất là vào thời điểm xế chiều. Dọc hai bên con sông trong vắt phẳng lặng là rừng cột chôn mình dưới làn nước sâu 6 - 7m, thành dãy đền lung linh bí ẩn như một toà thuỷ cung nguy nga tráng lệ. Nhiều bức tượng được hình thành từ nhũ đá hiện ra như: tượng Phật Bà Quan Âm, tượng tứ linh “Long, Lân, Quy, Phụng”, tượng mẹ bồng con v.v… đã vẽ ra cảnh tiên giới…với nhiều huyền thoại ly kỳ, huyền bí giữa hư và thực.

Chuyện kể rằng, từ thuở hồng hoang, con người sống chung với cỏ cây và muông thú, thuở ấy các vị Tiên và người phàm trần chung sống với nhau. Trần gian luôn bị nhiều tai ương gây ra cho con người, vì thế theo lệnh của Ngọc Hoàng Thượng đế, các vị thần tiên thường bay xuống trần gian cứu giúp những con người khốn khổ. Phong Nha còn là nơi trú ngụ của các tiên nga, nơi lý tưởng để các nàng tiên ấy cùng nhau bơi lội, vui đùa. Người ta đã từng kể cho nhau nghe, có chàng trai trẻ xưa kia một mình chèo xuồng vào hang để mục kích tận mắt xem các nàng tiên cởi bỏ xiêm y tắm gội, hết ngày rồi bay trở về trời. Sau đó, chàng trai trẻ thất tình ngơ ngẩn ngày ngày chèo xuồng vào trong hang động với một mong ước mãnh liệt sẽ gặp lại tiên nga. Từ năm này sang năm khác, từ ngày này sang ngày khác, hy vọng rồi thất vọng, chẳng mấy chốc chàng trai trẻ ấy trở thành ông lão đầu tóc bạc phơ và từ giã cõi đời với niềm luyến tiếc không nguôi.

Người dân ở xung quanh động Phong Nha không thể nào biết được bức tượng Phật Bà Quan Âm được hình thành từ nhũ đá trong hang động có tự bao giờ. Họ chỉ truyền miệng kể cho nhau nghe sự linh nghiệm từ bức tượng của Phật Bà. Những ai đã từng đến đây và chèo xuồng trên con sông ngầm bí hiểm này, nếu nhận giọt nước Cam Lồ từ trong chiếc bình trên tay Người nhỏ xuống trên đầu thì sẽ gặp nhiều may mắn, nhưng sự may mắn đó sẽ được nhận khi chỉ nhận một giọt, hoặc phải có đủ 99 giọt thì mới hiển linh. Cô hướng dẫn viên du lịch vừa dứt lời, trong đoàn “thám hiểm” chúng tôi đã có người kêu lên khi nhận giọt nước may mắn từ huyền thoại này.

Năm 1992, đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh quốc gồm 15 thành viên đã thám hiểm đến đích động Phong Nha suốt 34 ngày đêm. Và họ đã đo được chiều dài của hang động là 7.729m. Tuy nhiên hiện nay du khách chỉ được phép tham quan 600m chiều dài của động Phong Nha. Vòm hang động cao nhất 50m và sâu nhất 83m.

Đi qua hang ướt, thuyền ngược dòng khoảng 800m thì đến chỗ cạn gọi là Hang nước cạn. Nước biến đi nhường chỗ cho đá, cát. Nhũ đá từ trên rủ xuống, măng đá từ dưới nhô lên tua tủa như cây rừng với những hình dáng kỳ lạ kích thích trí tưởng tượng của con người. Chúng tôi rời thuyền quá bộ trên cát đến với hang khô. Theo huyền thoại, bờ cát vàng hiếm hoi trong hang động này chính là nơi các nàng Tiên đã từng thường xuyên có mặt nơi đây và để lại những dấu chân Tiên trên cát.

Trở lại chuyện ông giáo sĩ Leotio Cadlrier - nhà thám hiểm người Pháp có công tìm ra động Phong Nha vào cuối thế kỷ 19, vị giáo sĩ này đã phát hiện di tích cổ của người Chiêm Thành tại hang khô. Ông đã tìm thấy bàn thờ và 7 chữ khắc trên bia đá của người Chămpa xưa. Vì vậy, hang khô còn có tên gọi là hang Bi Ký (chữ Bi có nghĩa là “bia”, chữ “ký” có nghĩa là chữ viết, tạm gọi là “chữ viết trên Bia”). Trong 7 chữ khắc của Bi Ký được viết theo lối cổ tự của người Chămpa nên người ta chỉ dịch được duy nhất một chữ, đó là chữ “Catimar”. Theo giáo sư Trần Quốc Vượng, chữ Catimar là tên của một vị La Hán – Tổ sư thứ 13 của Phật giáo Ấn Độ tồn tại từ thế kỷ thứ X. Bàn thờ của người Chămpa còn sót lại có hình những linh vật.

Thời kháng chiến chống Mỹ, người dân Quảng Bình đưa bộ đội đến động Phong Nha và động Phong Nha trở thành nơi trú quân của bộ đội. Hang khô chính là trạm y tế cứu chữa cho thương bệnh binh một thời gian dài.

Hang Cung Đình

Chúng tôi đến hang Cung Đình – một trong nhiều hang nhỏ đẹp nhất, kỳ bí nhất của động Phong Nha với nhiều hình ảnh sống động được hình thành từ thạch nhũ tạo nên một bức tranh rực rỡ của chốn Cung Đình, vì vậy người dân quảng Bình đã gọi hang này là hang Cung Đình. Vô số hình ảnh làm người ta có thể liên tưởng đến cung vua như: hai con rồng chầu hai bên, tượng voi phủ phục trước bệ rồng, hình tượng 4 thầy trò Đường Tăng đi thỉnh kinh…tất cả đều do thạch nhũ nhỏ giọt kết thành. Nhìn bức rèm tiên được tạo thành từ nhũ đá, ngước mắt nhìn lên trên vòm hang, ta có thể hình dung rõ nét hình ảnh nàng Tiên đang xõa tóc gội đầu bên dãi ngân hà. Bỗng dưng tôi chợt nhớ đến lời bài hát:“chuyện xưa kể rằng, trên Tiên giới ấy ngày vui kết hoa đăng, vương quốc đang say, một nàng tiên lỡ làm rơi ly ngọc ngà. Đang say, nên Trời bảo đọa đày nàng (Tiên) xuống dưới trần gian làm người dương thế không biết bao lâu mới trở về Trời…”

Hang “mẹ bồng con” cũng kỳ bí không kém các hang động khác. Người dân ở đây tin sự linh hiển của bức tượng hài nhi nghịch ngợm chổng mông khom người về phía trước. Những người hiếm muộn về đường con cái một khi đã đến nơi này không thể cưỡng được lòng mình, thể nào cũng đặt tay lên người chú bé với một niềm mong ước sớm có được một quý tử cho mình.
Phong Nha đã được đánh giá đạt 7 tiêu chí nhất về địa chất, địa mạo tại một cuộc hội thảo khoa học về di tích danh thắng Phong Nha - Xuân Sơn, được tổ chức tại Quảng Bình vào tháng 04.1997. Kết quả nghiên cứu khảo sát cho biết: Phong Nha có Hang nước dài nhất; Cửa hang cao và rộng nhất; Bãi cát và đá rộng đẹp nhất; Hồ ngầm đẹp nhất; Thạch nhũ tráng lệ và kỳ ảo nhất; Dòng sông dài nhất Việt Nam (13.969m); Hang khô rộng và đẹp nhất. Đặc biệt, hệ thống động Phong Nha đã được Hội nghiên cứu hang động Hoàng gia Anh (BCRA) đánh giá là hang động có giá trị hàng đầu thế giới với 4 điểm nhất: Có các sông ngầm dài nhất, có cửa hang cao và rộng nhất, có những bờ cát rộng và đẹp nhất, có những thạch nhũ đẹp nhất. Hội nghị lần thứ 27 của Ủy ban Di sản Thế giới họp tại Paris tháng 7.2003 đã công nhận Phong Nha - Kẻ Bàng là Di sản thiên nhiên thế giới. Với những cái nhất như thế, Phong Nha đã khiến cho du khách một khi đã đến nơi đây không khỏi xuýt xoa thán phục bàn tay của tạo hóa và khi rời xa chắc chắn họ sẽ mãi mãi không bao giờ quên.

Chúng tôi quay trở lại thuyền rời Phong Nha khi hoàng hôn đã buông xuống từ lúc nào. Mặt trời đã lặn sâu ở phía chân núi đá vôi Kẻ Bàng tạo nên sắc màu kỳ ảo. Một lần nữa, chúng tôi được ngắm dòng sông đẹp như hồ thu ấy giữa bao la đất trời, một cảnh quan đẹp như trong chuyện cổ tích. Đúng như lời nhận xét của một người con Việt nhiều năm xa quê hương nay mới có dịp trở về “Sông núi Việt Nam kỳ vĩ đẹp tuoi"